Đại biểu Quốc hội phát biểu tại Hội trường, ngày 25-11

Ảnh:Hoàng Long

Kiểm soát yếu

Theo ĐB Trịnh Ngọc Thạch (Hà Nội), xin - cho trong cấp phép vẫn còn rất phổ biến, xin - cho trong tất cả các phương diện thể hiện ở thỏa thuận công đoạn về quy hoạch kiến trúc. Việc thỏa thuận này dễ dẫn đến việc tùy tiện trong quản lý. Từ đó, ĐB Thạch kiến nghị: "Ban soạn thảo phải đưa ra các chế tài đủ mạnh để giải quyết câu hỏi rất khó là tại sao 10 năm nay chúng ta chưa làm được”.

Trong khi đó, ĐB Trần Minh Diệu (Quảng Bình) thì cho rằng: "Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thất thoát lãng phí trong đầu tư xây dựng, trong đó có một nguyên nhân được nhận thấy rất rõ đó là do năng lực và trách nhiệm của chủ đầu tư, nhất là các chủ đầu tư ở các đơn vị địa phương, cơ sở. Kết quả của các cuộc giám sát, thanh tra, kiểm toán đều nói đến điều này nhưng biện pháp tích cực để khắc phục thì chưa thể hiện rõ trong dự thảo của Luật”.

Thiếu "bàn tay nhân dân”

Ngoài sự quản lý của cơ quan nhà nước có phần buông lỏng, cơ chế xin-cho, thì một nguyên nhân dẫn đến lãng phí trong xây dựng "chưa được trị”, chính là thiếu vắng "bàn tay giám sát của nhân dân”. Từ những yếu kém trong quy hoạch xây dựng, thẩm định dự án, ĐB Lê Trọng Sang (TP. HCM) cho rằng, Ban soạn thảo cần tổ chức tổng kết, đánh giá, lấy ý kiến của tổ chức, cá nhân liên quan và cộng đồng dân cư để có cơ sở đánh giá thật sâu sắc công tác quy hoạch xây dựng. Theo ĐB Sang, cần quy định rõ vai trò của tổ chức phản biện độc lập trong quá trình lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch xây dựng để đảm bảo tính khách quan cũng như chất lượng của đồ án quy hoạch xây dựng thông qua vai trò nòng cốt của các tổ chức chính trị xã hội. "Quốc hội nên giao Chính phủ xây dựng ban hành quy chế giám sát quy hoạch xây dựng của cộng đồng, nhằm đảm bảo cho đồ án quy hoạch xây dựng liên quan đến cộng đồng dân cư mang tính khả thi. Phát hiện ngăn chặn và xử lý kịp thời những đồ án quy hoạch xây dựng không phù hợp, kém chất lượng”-ĐB Sang nói.

ĐB Phạm Xuân Thăng (Hải Dương) nhận định rằng, thực tế cho thấy một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng tham nhũng, lãng phí trong hoạt động đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước là xuất phát ngay từ khâu thiết kế, dự toán, thẩm định phê duyệt thiết kế và dự toán công trình xây dựng. Theo ĐB Thăng, tình trạng này diễn ra khá phổ biến là tình trạng thiết kế dự toán vượt quá yêu cầu, vượt quá các chỉ tiêu kỹ thuật cho phép, từ đó nâng tổng mức đầu tư công trình nhưng vẫn được thẩm định và phê duyệt. Chính vì lẽ đó, ĐB Thăng kiến nghị, về giám sát việc thực hiện pháp luật, về xây dựng được quy định tại Điều 9 để phù hợp với chức năng giám sát đầu tư cộng đồng của Mặt trận Tổ quốc được quy định tại Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, thì sửa Khoản 2, Điều 9 thành: "Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên có trách nhiệm tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện và giám sát đầu tư cộng đồng về đầu tư xây dựng”.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, vấn đề quy hoạch xây dựng là khâu rất quan trọng của hoạt động xây dựng; vì thế, trong dự thảo Luật cần phải quy định chặt chẽ đầy đủ từ khâu đầu tiên đến khâu cuối cùng. Nói về vấn đề giám sát thi công xây dựng và nghiệm thu công trình xây dựng, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần quy định rõ vai trò của các tổ chức và cộng đồng dân cư trong hoạt động giám sát, nhất là vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên.

Hoài Vũ