Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc:
Nỗ lực và thành tựu của Việt Nam là một hiện thực khách quan

PV:Để ứng cử thành công vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc, chúng ta đã trải qua những bước chuẩn bị cụ thể như thế nào, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Hà Kim Ngọc:Trở thành thành viên Hội đồng Nhân quyền là mong muốn của bất cứ quốc gia nào. Do đó, mỗi quốc gia ứng cử phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho quá trình vận động, quá trình này thường diễn ra quyết liệt, đòi hỏi sự kiên trì, bền bỉ và linh hoạt trong triển khai.

Ngay từ khi chính thức tuyên bố ứng cử Hội đồng Nhân quyền năm 2011, Việt Nam đã triển khai công tác vận động các nước ủng hộ Việt Nam một cách toàn diện, rộng khắp và hiệu quả với tất cả các quốc gia thành viên Liên hợp quốc, đặc biệt là ở Hà Nội, thủ đô các nước, các trụ sở của Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế trong đó có New York - nơi diễn ra phiên bỏ phiếu hôm 12-11-2013 vừa qua. Song song với việc vận động các nước, Việt Nam cũng tích cực triển khai nhiều hoạt động đối ngoại sâu rộng nhằm nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Quan trọng hơn cả là các biện pháp triển khai trong nước. Triển khai đường lối của Đảng, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành triển khai nhiều biện pháp đồng bộ, nhằm đảm bảo ngày một tốt hơn các quyền con người ở Việt Nam, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam trong lĩnh vực bảo vệ quyền con người. Những thành tựu to lớn mà Việt Nam đã đạt được trong lĩnh vực quyền con người thời gian qua, đặc biệt trong việc thực hiện các Mục tiêu thiên niên kỷ của Liên hợp quốc đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận, và đó là cơ sở quan trọng để họ dành sự ủng hộ cho Việt Nam.

Đồng bào dân tộc thiểu số luôn nhận được
sự quan tâm rất lớn của Nhà nước

- Xuyên suốt trong công cuộc Đổi mới, Đảng ta luôn khẳng định con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Định hướng đó được thể chế hóa trong hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật mà cao nhất là Hiến pháp; được cụ thể hóa trong các chủ trương, chính sách lớn về phát triển kinh tế, xã hội của đất nước; được minh chứng rõ nét trong những đổi thay từng ngày trên mọi mặt đời sống xã hội của người dân trên tất cả các lĩnh vực chính trị, xã hội, kinh tế, văn hóa, giáo dục, tôn giáo, tín ngưỡng…

Những nỗ lực và thành tựu đó là một hiện thực khách quan đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao.Trong hầu hết các khuôn khổ đối thoại và hợp tác về quyền con người cả song phương lẫn đa phương, các nước và các đối tác quốc tế đều bày tỏ ghi nhận đối với những thành tựu ta đã đạt được, đặc biệt trên các lĩnh vực xóa đói giảm nghèo, đảm bảo an ninh lương thực, an sinh xã hội, thực hiện tốt các Mục tiêu Thiên niên kỷ của Liên hợp quốc… Theo báo cáo mới nhất của Ủy ban Kinh tế - Xã hội châu Á - Thái Bình Dương (ESCAP), Việt Nam đã hoàn thành khoảng 90% các chỉ tiêu MDGs, trong đó ta đã đạt và vượt trước thời hạn 5/8 mục tiêu và có thể cơ bản đạt hết các mục tiêu còn lại vào năm 2015.

Đoàn Việt Nam được bạn bè quốc tế chúc mừng
ngay sau khi trúng cử làm thành viên
Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc hôm 12-11

Tới đây, Việt Nam sẽ chuẩn bị trình Báo cáo kiểm điểm định kỳ về bảo vệ quyền con người trong bối cảnh chúng ta đã là thành viên của Hội đồng Nhân quyền; vậy Thứ trưởng có thể cho biết những bước chuẩn bị báo cáo trên như thế nào? Lần trình này dự kiến Báo cáo có điểm khác biệt nào nổi bật so với lần trình Báo cáo trước (tháng 5-2009)?

- Cơ chế kiểm điểm định kỳ (UPR) của Hội đồng Nhân quyền có nhiệm vụ kiểm điểm việc thực hiện các quyền con người ở tất cả các quốc gia thành viên Liên hợp quốc. Tuy nhiên với vị thế thành viên Hội đồng Nhân quyền, chắc chắn Việt Nam sẽ nhận được sự quan tâm nhiều hơn từ các nước.

Việt Nam đã tích cực soạn thảo Báo cáo quốc gia theo cơ chế UPR chu kỳ 2 với sự tham gia của 18 Bộ, ngành, cơ quan liên quan thuộc Chính phủ và Quốc hội. Nội dung báo cáo tập trung vào việc thực hiện các khuyến nghị UPR mà Việt Nam đã chấp thuận và những phát triển mới trong việc đảm bảo các quyền con người ở Việt Nam.

Quá trình soạn thảo có sự tham gia tích cực và rộng rãi của các tổ chức chính trị, xã hội đại diện cho mọi tầng lớp và cộng đồng dân cư, các tổ chức phi chính phủ trong nước và nước ngoài, phương tiện truyền thông đại chúng cũng như sự tham gia trực tiếp của mọi người dân quan tâm. Nội dung dự thảo Báo cáo được đăng công khai trên internet để mọi người dân quan tâm có thể tham gia đóng góp ý kiến trực tuyến. Một cuộc hội thảo tham vấn cấp quốc gia đã được tổ chức (ngày 6-8-2013) để thu nhận các ý kiến đóng góp trực tiếp. Mọi ý kiến đóng góp đã được tổng hợp và bổ sung vào dự thảo Báo cáo.

Theo quy định của Hội đồng Nhân quyền, Việt Nam đã chính thức nộp Báo cáo cho Ban Thư ký Hội đồng Nhân quyền ngày 31-10-2013. Phiên kiểm điểm về Việt Nam sẽ diễn ra vào tháng 1-2014 tại Geneva (Thụy Sỹ).

Năm 2009 là năm lần đầu tiên Việt Nam tham dự kiểm điểm về tình hình đảm bảo các quyền con người với Báo cáo giới thiệu tổng thể về hệ thống pháp luật, chính sách và thành tựu của ta trong lĩnh vực quyền con người. Tại phiên kiểm điểm năm 2009, Việt Nam đã chấp thuận 96 khuyến nghị của các nước. Theo hướng dẫn của Hội đồng Nhân quyền, Báo cáo kiểm điểm lần 2 sẽ tập trung giới thiệu việc thực hiện các khuyến nghị mà Việt Nam đã chấp thuận từ lần kiểm điểm trước, đồng thời thông tin thêm về những phát triển mới, những thành tựu Việt Nam đã đạt được trên thực tế, đặc biệt là những lĩnh vực ưu tiên như xóa đói, giảm nghèo, bình đẳng giới, đảm bảo quyền của người dân tộc thiểu số…

Hoàng Mai(thực hiện)