Theo các học giả quốc tế, việc Trung Quốc đưa giàn khoan HD-981 vào thăm dò dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam là sự vi phạm trắng trợn chủ quyền Việt Nam theo Công ước Liên Hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS). Liên tiếp trong các ngày 6 và 7/5, nữ phát ngôn viên Nhà Trắng Jen Psaki nhiều lần nhấn mạnh, việc Trung Quốc đưa giàn khoan đến vùng biển nói trên là "gây hấn và vô ích" đối với an ninh trong khu vực. Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain hôm 7/5 cũng cho rằng, quyết định của Trung Quốc triển khai giàn khoan thăm dò dầu khí ở ngoài khơi Việt Nam và điều động hàng tá tàu hải quân nhằm làm leo thang căng thẳng ở Biển Đông. Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga hôm 8/5 cho biết, Tokyo nhìn nhận, "vụ việc này là một trong các hành động đơn phương và khiêu khích của Trung Quốc".
Trước phản ứng gay gắt của các nước về hành động đặt giàn khoan trái phép tại thềm lục địa Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc Trình Quốc Bình hôm 8/5 đã tỏ thái độ mềm mỏng khi nói rằng, nước này và Việt Nam có thể giải quyết tranh chấp trên Biển Đông bằng con đường hòa bình. Đồng thời nhấn mạnh, biến cố giữa hai nước trong tuần này trên khu vực tranh chấp thuộc Biển Đông không phải là "một cuộc đụng độ" và chỉ mang tính chất cục bộ. Tuy nhiên, đúng như phân tích của các học giả quốc tế, Trung Quốc phải nhận thức được rằng những hành động hiếu chiến tại Biển Đông đã đẩy những nước láng giềng bắt tay vào việc hình thành các liên minh chống lại chủ trương bành trướng của Bắc Kinh. Theo TS S.D. Pradhan, Mỹ, Nhật Bản, ASEAN, Nga, Australia và Ấn Độ nên chung tay gây áp lực nhằm đảm bảo Trung Quốc phải có ngay các bước đi giảm leo thang căng thẳng, tuân thủ đầy đủ Tuyên bố về Ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) và giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước UNCLOS mà Trung Quốc là thành viên.
Tại cuộc gặp với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh hôm qua tại Hà Nội, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á - Thái Bình Dương Daniel Russel cũng khẳng định, Mỹ phản đối các hành động làm thay đổi nguyên trạng, ảnh hưởng tới tự do, an ninh và an toàn hàng hải, cũng như các hành động sử dụng và đe dọa sử dụng vũ lực; kêu gọi các bên liên quan kiềm chế, giải quyết vấn đề thông qua các biện pháp ngoại giao và trên cơ sở luật pháp quốc tế.